Uzm. Psikolog Merve Yaman

UZM. PSİKOLOG

MERVE
YAMAN

PhD – Klinik Psikolog | Havacılık Psikoloğu | VR Terapisti

MAKALELER

Yükseklik Korkusu Nedir?
VR Terapi ile Yükseklik Korkusu ile Nasıl Baş Edilir?

Yükseklik Korkusu Nedir?

Yüksek bir binadan aşağıya bakarken aklınızdan düşeceğinize ilişkin düşünceler geçiyor bu sebeple yüksek binalardan kaçınıyorsanız, köprülerden aşağı bakarken kontrolünüzü kaybedip bayılacağını düşünüyorsanız ya da yüksekte uçtuğunuz fikri sizi kaygılandırdığı için uçağa binemiyorsanız yükseklik fobiniz olabilir (Gençöz, 1998).

Anksiyete bozuklukları arasında bulunan ve toplumda en sık görülen kaygı problemleri arasında ikinci sırada bulunan “akrofobi” yükseklik korkusudur.  Yükseklik korkusu, kişinin yerden uzaklaştıkça yani yükseklik arttıkça hissettiği yoğun bir kaygıdır. Yükseklik arttıkça kişi kontrolü kaybedip bayılabileceğine veya düşebileceğine böylelikle hayatının sona ereceğine yönelik düşüncelerin içerisine girer 

Yaşamına bir tehdit olduğunu düşünen kişi başa çıkmakta zorlandığı yoğun bir kaygı yaşar. Yaşanılan bu kaygı, terleme, kalp çarpıntısı ya da titreme gibi fiziksel belirtilere yol açar. Kişi bu belirtileri bir tehlike sinyali olarak algılar ve yaşadığı kaygının şiddeti artar. Böylelikle kişi kendisini çaresiz hissederek ve kontrol edemediği bir kaygı döngüsünün içerisinde bulur.

Yaşadığı bu denli yoğun kaygıya daha fazla katlanamayacağını düşünen kişi yüksek yerlerden kaçınmaktadır. Yüksek yerlerden kaçınan kişinin sosyal ortamda ya da iş yaşamında yaşadığı kısıtlamalardan kaynaklı yaşam kalitesi oldukça düşmektedir. 

Yükseklik Korkusunun VR Terapisi ile Tedavisi Nasıl Yapılmaktadır?

Yükseklik korkusunun tedavisinde, kişinin aşamalı olarak kaygılandığı ortamlara maruz kalması ve eş zamanlı olarak gevşeme becerilerinin kullanılması böylelikle kişinin yükseğe karşı duyarsızlaşması amaçlanmaktadır (Marks & Gelder, 1965).

VR Terapi ile psikolojik problemlerde kullanılmaya başlanmasıyla öncelik verilen ve akabinde en çok çalışmanın yapıldığı problemlerden biri yükseklik korkusudur (Rothbaum ve ark. 1995). 

Kişinin, sanal ortamda aşamalı olarak kaygı düzeyini arttıran ortamlara, terapist eşliğinde maruz kalması kişiye güven vermekte ve öğrendiği baş etme becerileri ile kaygısını kontrol edebildiğine yönelik bir algı yaratmaktadır. 

Gerçek hayatta tekrar tekrar yüksekliğe maruz kalmak kişi için, hem maliyet, hem zaman hem de motivasyon açısından bir yük olurken, sanal ortamda bu deneyimleri yaşamak bahsedilen bu alanlarda oldukça kazanç sağlamaktadır.

 Yapılan çalışmalar Sanal gerçeklik uygulamaları ile yürütülen psikoterapi seansları sonrası kişilerin kaygı düzeylerinin düştüğünü ve yaşam kalitelerinin arttığını göstermektedir.  (Emmelkamp, 2001).

Siz de yükseklik korkunuzun iş hayatınızı, sosyal yaşamınızı ve kişilerarası ilişkilerini olumsuz etkileyerek yaşam kalitenizi düşürdüğünü gözlemliyor olabilirsiniz. Yaşadığınız bu kaygıdan kaynaklı yüksek yerlerden kaçınmamak ve bu kaygı ile daha kısa sürede baş etme becerilerini öğrenmek böylece korkunuzu yenmek istiyorsanız uzman ekibimizle iletişime geçebilirsiniz. 

Kaynakça:

Emmelkamp PMG, Bruynzeel M, Drost L, van der Mast CAPG (2001) Virtual reality treatment in acrophobia: a comparison with exposure in vivo. Cyberpsychol Behav, 4:335–340.

Gençöz, T. (1998). Korku: sebepleri, sonuçları ve başetme yolları. Kriz Dergisi 6 (2): 9-16. 

Marks, I.M. & Gelder, M.G. (1965). A controlled retrospective study of behaviour therapy in phobic patients. British Journal of Psychiatry, 111, 571-573.

Rothbaum BO, Hodges LF, Kooper R, Opdyke D, Williford JS, North M (1995b) Virtual reality graded exposure in the treatment of acrophobia: acase report. Behav Ther, 26:547–554.